بنیان گذار سبک پروتست در موسیقی کشور ترکیه ، ‌دموکرات و آزادیخواه،‌خواننده پرفروش‌ترین کاست تاریخ موسیقی ترکیه ،احمد کایا خواننده ی شهیر ترکیه در سال 1957 در شهر مالاتیای ترکیه به دنیا آمدو پنجمین ودر واقع آخرین فرزند خانواده کایا بود.ازپنج سالگی با ساز باقلاما آشنا شده.یکی از اولین ترانه های او که در سنین کودکی و برای برادر بزرگش(باشار)ساخته بود چنین شعری داشت:یک فولکس واگن خواهم خرید---اسمش را یاشار خواهم گذاشت...

زمانی که نوجوانی بیش نبود به خاطر شرایط دشوار زندگی پدر،به همراه خانواده به شهر استانبول نقل مکان کردند.پدر او که قبلا در یک کارخانه نساجی کار میکرد در استانبول در نمایشگاهی به پادوئی مشغول شد.خود در وصف این وضعیت میگفت"هر روز که از مدرسه به سوی خانه میرفتم پدر را میدیدم که مشغول شستشوی اتومبیل است و همه گاه پیش خود میگفتم هنگامی که بزرگ شدم برای پدر نمایشگاهی خواهم خرید تا ارباب خود باشد ."اما این رویائی بیش نبود چرا که اندکی بعد پدر با مرگ خود،خانواده را تنها گذاشت.او که کوچکترین عضو خانواده بود در شرایط بسیار دشوار و سخت گذران زندگی میکرد.خود میگفت"روزهائی بود حتی قادر به تهیه بلیط برای استفاده از اتوبوس شهری نبودم دوران جوانی کایا برابر شد با کودتای?کنان اورن?و خفقان شدیدی که بر فضای سیاسی جامعه ترکیه‌تحمیل گردید

آثار

آلبوم اول او که به شدت مخالف وضع موجود بود در سال 1985 به کمک دوستان خود آلبومی از ترانه‌هایش رابنام(گریه نکن ای کودک) منتشر کرد که به گفته‌اش هیچ امیدی به استقبال آن از طرف مردم نداشت و تنها در پی آن بود که بوسیله ی ترانه هایش اعتراض خود را را به شرایط حاکم اعلام دارد.چند روز پس از عرضه آلبوم ماموران قضایی ترکیه کاست او را به دلیل وجود چند ترانه ی سیاسی جمع آوری نمودند.پس از اعتراض‌فراوان،در نهایت فروش کاست او آزاد اعلام شد.همین فعل و انفعالات سبب شهرت نام کایا گشت وکاست او با استقبال نسبتا خوبی مواجه شد. آلبوم دوم (دلتنگی برای غم ها).  آلبوم سوم ( ترانه‌ی شفق) نام داشت.وجود شعری به همین نام از?اولکو تامر?که به دلیل داشتن افکار سیاسی در انتظار اعدام بود،موجب آوازه‌ی هر چه بیشتر کایا شد  ،  آلبوم چهارم کایا:(لحظه ای خواهد رسید) ، آلبوم پنجم: (دموکرات خسته ) نام داشت.لقب کایا "دموکرات خسته"بود که برگرفته ازهمین کاستش بود.   آلبوم ششم: ( بپا می‌خیزیم) با اشعار شاعر معروف ?یوسف هایال اوغلو?. ، آلبوم هفتم :(رسیتال لر1)  ،  آلبوم هشتم :(گل نیک اندیش یا بختیار) سال1988  ،  آلبوم نهم ، (دیوار عشق) در سال1990  ،  آلبوم دهم (ریسیتال ها 2) سال1990  ،  آلبوم یازدهم :( گرفتار بلا شده ام) در سال1991  ،  آلبوم دوازدهم : (به من نزدیک نشو،وگرنه خواهی سوخت)) سال1991  ،  آلبوم سیزدهم :((دلخورده)) سال1993  ، آلبوم چهاردهم :((ترانه هایم برای کوه‌ها)  سال1994  ، آلبوم پانزدهمش : (مرا دریاب) سال1995  ،  آلبوم شانزدهم : (ستاره و یاکاموز) سال1996  ،   آلبوم هفدهم : (مقابله با دوست و دشمن) سال1998  ، آلبوم هجدهم : (خدا نگه دار) نام دارد و احتمالا پس از مرگش و در سال 2001عرضه شده که یک ترانه به زبان کردی بنام (کاروان) این آلبوم احمد کایا را از سایر آلبوم هایش متمایز ساخته.  ،  آلبوم نوزدهم وی که تقریبا سه سال پس از مرگش به کوشش همسر وفادارش، در سال 2003 به بازار آمد،(کمی هم تو گریه کن) نام داشت ،  آلبوم بیستم کایا هم که پنج سال پس از مرگش باز هم به کوشش همسرش، در سال 2005 به بازار آمد،((؟)) نام دارد.  در سال 2002 آلبومی بنام (بشنو سرزمین عزیزم) منتشر شدکه در آن 20 تن از خوانندگان جوان ترکیه(هالوک لونت-ناشیده گکتورک-نازان اونجل-سواوی-آجیره زیان-شکریه توتکون-سلدا باقجان-یاووز بینگل-دنیز و یلماز اردوغان-بانو-فریدون دوزاقچی-نیران اونسال-ثروت کجا کایا-کاردش تورکولر-کئورجک علی-ملکه دمیراق-مراد حاساری-اونور آکین-سومر ازگو) به اجرای 20 ترانه از آثاراحمد کایا پرداخته بودند.این آلبوم در 2سی دی عرضه شد.    یک آلبوم متفرقه و کم یاب هم از احمد کایا موجود میباشد که ((پادشه خوبان)) نام دارد و در سایت رسمی احمد کایا هم اسمی از آن به میان نیامده.این اثر احتمالا شامل چند ترانه عرفانی در دستگاه ها و ردیف های موسیقی ترکی و کردی میباشد.

کایا در تمام سالهای خوانندگی با شعرای بزرگ ترکیه همکاری کرد.علاوه بر هایال اوغلو،بزرگانی همچون ?آتیلا ایلهان?و?اورهان کوتال?از جمله شعرائی بودند که کایا از شعرهای آنها استفاده می‌کرد.حضور او در هر مکانی مشکلاتی را بوجود می آورد چرا که با سخنانش مخالفان آزادی در ترکیه را آزار میداد.به همین جهت،کایا سالها از اجرای کنسرت در داخل ترکیه محروم شده بود.خود می گفت کاری خواهد کرد که هیچ گاه از ذهن مخالفانش پاک نگردد و همه گاه آنها را خواهد آزرد.یک بار در برنامه‌ای تلوزیونی اعلام کرد کفنخویش را هر زمان با خود حمل می‌کند و هر لحظه آماده‌ی مرگ در راه آزادی‌ستکایا در سال 98 در مراسم اهدای جایزه ی سال به برترینهای ترکیه ?جوایز انجمن روزنامه نگاران)علام کرد که در آلبوم جدید خود ترانه‌ای کردی(کاروان) اجرا خواهد کرد و سپس کانالهای رسانه‌ای ترکیه را تهدید کرد که در صورت عدم پخش کلیپ آن،باید پاسخگوی مردم باشند.همین مساله موجب گردید که مخالفان کردهای ترکیه که همان ملی گرایان افراطی آن کشور بودند،اعتراض وسیعی به او نمایند.به دلیل وقوع درگیری هایی در آن مراسم،روز بعد دادگاه امنیتی ترکیه کایا را احضار نموده و بازداشت کرد.ساعاتی بعد،پس از اعتراض وکلای کایا، او را به قرار وثیقه آزاد کردند.کایا متهم بود که سالها قبل در چند کشور اروپایی از جمله بلژیک و آلمان کنسرتهایی به حمایت از حزب پ. ک. ک برگزار کرده است.چند ماه بعد از این ماجرا،کایا به قصد برگزاری کنسرت راهی فرانسه شد و به دلیل جو نامناسب ترکیه بر اثر غوغای رسانه‌های گروهی بر علیه‌اش،تصمیم به اقامت در آن کشور گرفت.او به کمک همسر?فرانسوا میتران?رئیس جمهور فقید فرانسه،توانست اقامتی یکساله دریافت کند.در همین حال کایا در دادگاه ترکیه به ده سال حبس بصورت غیابی محکوم گردید.چند ماه پس از این وقایع،در صبحگاه 16 نوامبر(کاسیم) 2000در سن 42 سالگی به سبب حمله قلبی در شهر پاریس دیده از جهانفرو بست.البته شایعاتی مبنی بر مشکوک بودن مرگ وی نیز شنیده شده.. کایا در مجموع 21 آلبوم از ترانه‌هایش به یادگار گذاشته است که 19 کاست قبل از مرگ و 2 کاست بعدی پس از مرگش به کوشش همسر وفادارش منتشر شده است.معروفترین آلبوم او ?ترانه هایم برای کوه‌ها? منتشر شده به سال 94 نام دارد که بیش از 5/1 میلیون کاست فروش کرد و جز پر فروشترین آلبومهای تاریخ موسیقی ترکیه است.معروفترین اثر او ?با گریه‌هایمان?از همین آلبوم است که موافقان و حتی مخالفانش را به تحسین واداشت.شعر ترانه‌های او در قالب سبک?پروتست?ارائه شده و بدین سبب او را بنیانگذار سبک پروتست در ترکیه میدانند.آنچنان که از لحاظ موزیک او را پایه گذار سبک موسیقی آزاد درترکیه می‌خواند.

رک گویی و جرات فراوان از مشخصه‌های بارز کایا بود.خود میگفت که همیشه بر لبه پرتگاه قدم میدارد و از این کار نیز هیچ ابائی ندارد.آرامگاه او در گورستان?پرلاتنر)یا( پره لاچئز? پاریس واقع است.همسر او با بازگرداندن جنازه اش به ترکیه مخالفت نمود و اعلام کرد که ترکیه شایستگی آن را ندارد که مرد بزرگی چون او در خاک‌آن دفن گردد.

شعار کایا احترام به عقیده و آزادی اندیشه بود و عمر خود را نیز در این راه نثار کرد.تاریخ ترکیه،کایا را‌بخاطر تاثیری که بر موسیقی و فضای سیاسی برگرفته از آن گذاشت هرگز فراموش نخواهد کرد.....روحش شاد و یادش گرامی باد